10-lecie Paulinуw na Ukrainie

O. TADEUSZ BEDNARSKI OSPPE

Pauliсskie duszpasterstwo na Ukrainie poprzedziіy wyjazdy na Litwк, zapocz±tkowane w 1977 r., a takїe moje podrуїe w towarzystwie o. Stanisіawa Knapka i o. Zachariasza Jabіoсskiego do Leningradu, Rygi i Moskwy. Konieczne byіo zapoznanie siк z potrzebami duszpasterskimi, warunkami duchowo-materialnymi zamieszkuj±cych te tereny ludzi. Ta " lekcja litewska" - jakby powiedziaі o. Rufin Abramek - zaowocowaіa licznymi znajomo¶ciami z ksiкїmi, seminarzystami oraz ukrytymi wspуlnotami zakonnymi. Pod otrzymanymi wtedy adresami popіynкіy z Jasnej Gуry przesyіki z ksi±їkami religijnymi. Pod tym wzglкdem szczк¶liwe byіy lata 1985-86. Kaїdego roku wysyіano wуwczas ok. 3 tys. ksi±їek pod przeszіo 100 adresуw. Docieraіy nawet do odle-gіego Irkucka!
Czym¶ wyj±tkowym i niespodziewanym byіa wizyta Prymasa Polski - kard. Jуzefa Glempa na Biaіorusi, wуwczas jednej z republik sowieckich. Wizyta ta podniosіa na duchu nielicznych pracuj±cych tam kapіanуw i wiernych. Trasa podrуїy Ksiкdza Prymasa wiodіa przez wiele miast od Grodna aї po Nowogrуdek. Byіa zapowiedzi± przyszіych zmian i wzglкdnej wolno¶ci Ko¶cioіa.
W 1987 r. ks. Mikoіaj Hucaі, odbiorca licznych przesyіek ksi±їkowych, zaprosiі mnie na prymicje do Baru i Їmierinki na Ukrainie. Byі to mуj pierwszy, ale - jak siк okazaіo - nie ostat-ni kontakt z t± ziemi±.
Jesieni± 1988 r. byіem w Grуdku Podolskim na po¶wiкceniu ko¶cioіa, ktуry wierni zbudowali pod osіon± nocy. Osob± do koсca zatroskan± o to dzieіo byі - dzi¶ juї nieїyj±cy - proboszcz ks. Wіadysіaw Wanags (zm. 10 listopada 2001 r.). Now±, usytuowan± na cmentarzu ¶wi±tyniк konsekrowaі bp Wilhelm Niuksz z Rygi. Dodam, їe caіo¶ж liturgii odbywaіa siк w jкzyku polskim. Bogata duchowo¶ж ks. Wanagsa i rozmach jego pracy duszpasterskiej zachкciіy mnie do zmiany kierunku jazdy - ze Їmierinki na Grуdek. Odt±d moje przyjazdy stawaіy siк coraz czкstsze, niekiedy w towarzystwie o. Efrema Osiadіego czy o. Zachariasza Jabіoсskiego. Wizyty te prowadziіy nie tylko na Podole, ale i do innych regionуw - aї po Morze Czarne, gdzie ks. Tadeusz Hoppe z Odessy sіuїyі go¶cinno¶ci± i cennymi wskazуwkami. Propozycja ks. Wanagsa, aby Zakon Paulinуw obj±і placуwkк w Satanowie - z kontynuacj± budowy ko¶cioіa - zaaprobowana zostaіa przez biskupa Kamieсca Podolskiego Jana Olszaс-skiego i ojca generaіa Zakonu Paulinуw Jana Nalaskowskiego we wrze¶niu 1991 r. Caіa wspуlnota przyjкіa przychylnie tк decyzjк.
Satanуw - osada wywodz±ca siк ze ¶redniowiecza, prawa miejskie otrzymaіa w 1404 r. Poіoїona jest uroczo nad Zbruczem, o ktуrym pisze Henryk Sienkiewicz w Ogniem i mieczem.
Budowa ko¶cioіa w Satanowie zostaіa ukoсczona w maju 1994 r. Konsekracji nowej ¶wi±tyni dokonaі bp Olszaсski. Dodam, їe rok pујniej w tym ko¶ciele bp Olszaсski udzieliі ¶wiкceс kapіaсskich diakonowi - o. Alojzemu Kosobuckiemu, urodzonemu na ziemi woіyсskiej.
Wiedzeni miіo¶ci± do tej ziemi i potrzebami duszpasterskimi, neoprezbiterzy: o. Alojzy Kosobucki i o. Franciszek Meus rozpoczкli posіugк duszpastersk± w Kamieсcu Podolskim. Pieczк nad nimi sprawowaі ks. dr Roman Twarуg TCh - proboszcz kamienieckiej katedry pw. ¦wiкtych Piotra i Pawіa.
Z biegiem czasu o. Alojzy rozpocz±і starania u wіadz paсstwowych i ko¶cielnych o zwrot zabytkowego ko¶cioіa i klasztoru podominikaсskiego. W koсcu cel zostaі osi±gniкty, a odzyskany ko¶ciуі dominikanie przekazali na wіasno¶ж paulinom. Od 1998 r. rozpocz±і siк trud odbudowy, spalonego w 1993 r. przez nieznanych sprawcуw, klasztoru i dachu ko¶cioіa. Choж w takich sytuacjach mуwi siк: "nie widaж koсca", tu jednak praca posuwaіa siк naprzуd i 2 lutego 2002 r. oddano do uїytku jedno ze skrzydeі klasztoru. W uroczysto¶ci uczestniczyli: bp Jan Olszaсski i bp Leon Dubrawski.
W ¶wi±tyni przykrytej nowym dachem widzimy rusztowania; podjкto prace przy konserwacji zabytkowej sztukaterii w prezbiterium. Sprawa renowacji niegdy¶ jednej z najpiкkniejszych ¶wi±tyс Podola leїy na sercu ojcu generaіowi Stanisіawowi Turkowi oraz ojcu administratorowi Czesіawowi Matrasowi.
Bp Jan Olszaсski reerygowaі w 1999 r. przy ko¶ciele ¶w. Mikoіaja parafiк - w ko¶ciele funkcjonuje tymczasowa kaplica.
Do nowej ¶wi±tyni w Satanowie wierni uczкszczaj± chкtnie. Duszpasterze, id±c po my¶li Ko¶cioіa, zwracali uwagк na dobre przygotowanie dzieci przystкpuj±cych do I Komunii ¶w., ktуrych liczba nie przekroczyіa 30. Katechizacja odbywaіa siк w 5 punktach w Satanowie i Kamionce po dwa razy w tygodniu. Zapisanych dzieci byіo ok. 130. W okresie Boїego Narodzenia duї± popularno¶ci± cieszyіy siк wystawiane przez nie jaseіka. W uroczysto¶ж ¶w. Pawіa otrzymywaіy upominki. Їycie parafialne ubogacaіy letnie oazy. Klerycy ukraiсscy dokіadali staraс, by urozmaiciж program oazy, ktуr± koсczyіa dwudniowa pielgrzymka do Tarnorudy na ¶wiкto Matki Boїej Szkaplerznej.
Z uwagi na rozlegіo¶ж parafii - w jednej jej czк¶ci peregrynowaі obraz Matki Boїej Czкstochowskiej, a w drugiej - figurka Matki Boїej Fatimskiej. Tak realizowano hasіo: Rodzina Ko¶cioіem domowym.
Kilka razy organizowano dla dzieci, rodzicуw i wychowawcуw wyjazdy do Polski, w czasie ktуrych pielgrzymowano na Jasn± Gуrк, zwiedzano Krakуw, O¶wiкcim, Warszawк i Zakopane.
Wiele razy parafia otrzymywaіa podziкkowania za dostarczone do szpitala lekarstwa i materiaіy opatrunkowe. Przy parafii aktywnie dziaіaіo koіo ministrantуw - kilku z nich wybraіo kapіaсsko-zakonn± drogк їycia. Jeden z nich - o. Bartіomiej Goіub w 1999 r. zostaі prezbiterem.
Wychodz±c naprzeciw pro¶bie biskupa їytomierskiego Jana Purwiсskiego, w listopadzie 1999 r. paulini podjкli pracк duszpastersk± w rodzinnej miejscowo¶ci Eweliny Haсskiej oraz inї. Ernesta Maliсskiego - budowniczego najwyїej poіoїonej kolei linowej ¶wiata. Ruїyn leїy nad Rasіawic±. Pracк duszpastersk± obj±і tam czкstochowianin - o. Grzegorz Ciesielski wraz z br. Wojciechem Gabrielskim. Prуcz pionierskiej pracy duszpasterskiej zajmuj± siк oni rуwnieї odnow± piкknej ¶wi±tyni Boїego Ciaіa, zamienionej kiedy¶ na warsztat remontuj±cy autobusy i sprzкt rolniczy. Odbudowywana jest okazaіa kopuіa, niegdy¶ ozdoba caіej okolicy.
Jednym z najwspanialszych przeїyж paulinуw pracuj±cych na Ukrainie i powierzonych im wiernych byіa pielgrzymka Ojca ¦wiкtego Jana Pawіa II do Kijowa i Lwowa w 2001 r. Beatyfikowany byі wtedy konfrater Zakonu Paulinуw - arcybiskup Lwowa Jуzef Bilczewski, jeden z inicjatorуw powtуrnej koronacji Jasnogуrskiego Obrazu koronami papieskimi, a nie carskimi!
W dowуd wdziкczno¶ci za beatyfikacjк pauliсska delegacja z Jasnej Gуry: o. Zygmunt Okliсski, o. Zachariasz Jabіoсski, o. Wojciech Tarka, br. Albert Zieliсski, br. Stefan Kruchowski - ofiarowaіa Ojcu ¦wiкtemu we Lwowie wiern± kopiк Cudownego Obrazu Matki Boїej Jasnogуrskiej