20 lat Paulinуw na Ukrainie
O. Tadeusz Bednarski OSPPE
Za rok bкdziemy obchodziж 20. rocznicк pocz±tkуw duszpasterstwa paulinуw na Ukrainie, ktуre rozpoczкіo siк w Satanowie. Do napisania tej relacji zachкciіa mnie lektura ksi±їki „Za¶lubiona Wschodowi” s. Jany Brudziсskiej FSK, ktуra w czasach naznaczonych іun± poїarуw i krwi± przez 12 lat sіuїyіa ludowi oczekuj±cemu dobra z chrze¶cijaсsk± nadziej±. Rok 1915 – front zbliїa siк do Warszawy, wіadze apeluj± i wzywaj±, by mieszkaсcy opuszczali miasto. Moskiewskim zatіoczonym poci±giem z towarzyszeniem pіaczu i zbiorowego ¶piewu „Serdeczna Matko” s. Jana opuszcza miasto. Po wielu zawirowaniach Opatrzno¶ж Boїa zrz±dziіa, їe s. Jana znalazіa siк w Satanowie nad Zbruczem, na Podolu. Autorka wspomnieс pisze: „Byіam zdumiona: krzyїe na rozstajnych drogach, kapliczki przydroїne, wszкdzie sіychaж: «Niech bкdzie pochwalony Jezus Chrystus». Serdecznie zostaіam powitana przez dziekana i proboszcza tutejszej 20-tysiкcznej parafii ks. Jana Јadygк”. Zgodnie z jej przygotowaniem pedagogicznym, уwczesne wіadze miejscowe zatrudniіy j± w polskiej szkole jako nauczycielkк. Praca ta dawaіa jej satysfakcjк, ale byіa najeїona trudno¶ciami, dzi¶ nie do wyobraїenia. W 1928 r. jako szkodnik spoіeczny przez s±dy wіadzy sowieckiej zostaіa skazana na 5 lat wiкzienia, wrуciіa do Warszawy w 1935 r. jako ociemniaіa.
Satanуw – miasteczko do lat 60. powiatowe, poіoїone nad brzegami rzeki Zbrucz (kiedy¶ byіa to rzeka graniczna miкdzy zaborami austriackim a rosyjskim). Nazwa „Satanуw” pochodzi od sіowa іaciсskiego „satis” – dosyж. Powiedziaі te sіowa wуdz rzymskich wojsk za panowania cesarza Marka Trajana i tu kazaі sypaж wschodni waі graniczny – byіo to w II wieku po narodzeniu Chrystusa. Do chwili obecnej zachowaіy siк fragmenty tego waіu.
Satanуw miaі ko¶ciуі katolicki pw. Trуjcy Przenaj¶wiкtszej, ktуrego fundatorem byіa rodzina ¶w. Stanisіawa Kostki. W poіowie lat 30. minionego wieku ko¶ciуі zostaі wysadzony w powietrze przez wіadze sowieckie. Z powiewem „pierestrojki” zrodziіa siк moїliwo¶ж – a w nas chкж – wyjazdu i pragnienie leczenia ran zadanych przez brutalny ateizm ludno¶ci zamieszkaіej przez wieki nad brzegami Zbrucza.
We wrze¶niu 1991 r., z woli ojca generaіa Jana Nalaskowskiego, udali¶my siк z o. Cyprianem Kubikiem na Ukrainк wіa¶nie do Satanowa. Jak zawsze, pocz±tki bywaj± trudne. Z pewno¶ci± to teї nie przypadek, їe skorzystali¶my z trwaj±cej dwa lata go¶cinno¶ci charyzmatycznego ks. Wіadysіawa Wanagsa, proboszcza w Grуdku Podolskim. W Satanowie wierni zbudowali kaplicк i tu miaіa miejsce codzienna Eucharystia i katecheza. Parafianie Satanowa w s±siedztwie kaplicy rozpoczкli rуwnieї budowк ko¶cioіa. Wіadze уwczesne na lokalizacjк ko¶cioіa przewidziaіy dwuwiekowy stary cmentarz parafialny (tylko tu pozwolono na budowк obiektуw sakralnych). Ks. Wanags wielkodusznie pomagaі nam w budowie ko¶cioіa, moїe i po czк¶ci w dowуd uznania za nasz± pomoc duszpastersk± w Grуdku. Uczucia wdziкczno¶ci kierujк teї do уwczesnego administratora generalnego o. Symplicjusza Berenta, ktуry czyniі wszystko, aby dzieіo zostaіo dokonane. Sprzyjaj±ce warunki umoїliwiіy w zaplanowanym terminie ukoсczenie budowy ko¶cioіa. Konsekracji ¶wi±tyni dokonaі w uroczysto¶ж Zesіania Ducha ¦wiкtego w 1994 r. bp Jan Olszaсski – ordynariusz diecezji kamienieckiej, przyznaj±c ko¶cioіowi tytuі Jasnogуrskiej Matki Ko¶cioіa.
W nowej ¶wi±tyni w niedziele odprawiane byіy dwie Msze ¶w. Paulini swoj± trosk± duszpastersk± obiкli pobliskie parafie, tj. Kutkowce, Kumanуw i Klinowe. W dzieс powszedni Eucharystia sprawowana byіa o godz. 9, a po niej byі Rуїaniec; uczestnicz±cych we Mszy ¶w. wiernych mogіo byж 10 osуb – w niedziele tк liczbк naleїaіoby pomnoїyж przez 10. W ci±gu roku wiкcej byіo ¶lubуw niї chrztуw, ale teї liczba 10 byіa gуrn± ich granic±.
Katechizacja w parafii Satanуw odbywaіa siк w dwуch punktach. Zapisanych mogіo byж ok. 40 osуb, a regularnie uczкszczaіa na lekcje poіowa. Dzieci zostaіy podzielone na dwie grupy, mіodsza przygotowywaіa siк do I Komunii ¶w., a starsza – do bierzmowania. Lekcje odbywaіy siк dwa razy w tygodniu w go¶cinnym domu p. Milli Wojciechowskiej.
Wiemy, їe s. Janie jako niewidomej udaіo siк kiedy¶ przyjechaж na Ukrainк, i wуwczas zakіadaіa tu ukryte domy zakonne. P. Milla Wojciechowska zostaіa przyjкta do tej wspуlnoty, zaangaїowaіa siк w trudnym czasie na rуїne sposoby w potajemne przygotowywanie dzieci i starszych do sakramentуw ¶w. „Nagrodzono” j± dwoma pokazowymi procesami, na jednym z nich byіa upokarzana, a powiatowa gazeta pisaіa o zdziwaczaіej babie Milli. W parafii Satanуw starsi wierni niekiedy mуwili o s. Janie, ale szczegуіуw najprawdopodobniej juї nie znali. Nazwiska parafian przytaczane w autobiografii przez s. Janк s± dzi¶ spotykane w parafii, m.in. Kobylecki, Roїek, Iwonicki i inni.
Przyszіo¶ж parafii wyznaczaj± rodziny i dzieci. Podczas kaїdych wakacji przy ko¶ciele w Satanowie odbywaіy siк oazy dla dzieci, prowadzone przez klerykуw pauliсskich. Ku naszej rado¶ci chкtnych nigdy nie brakіo. Nie brakowaіo teї chкtnych oazowiczуw, by wzi±ж udziaі w dorocznej dwudniowej pielgrzymce do Tarnorudy na 16 lipca – ¶wiкto Matki Boїej Szkaplerznej.
W latach 1993-95 duszpasterze parafii zorganizowali trzy wycieczki autokarowe dzieci do Polski i na Jasn± Gуrк, a w nastкpnych latach, wskutek trudno¶ci czynionych przez wіadze, zmieniono trasк i jeјdzili¶my z dzieжmi do Karpat Wschodnich – do Hucuіуw. Nie skarїyli¶my siк teї nigdy na brak chкtnych do udziaіu w jaseіkach boїonarodzeniowych, organizowanych przy parafii kaїdego roku. Z braku sali odbywaіy siк one w ko¶ciele.
W nastкpnych latach nowo wybudowany ko¶ciуі wzbogaciі siк o gіуwny oіtarz z obrazem Matki Boїej Jasnogуrskiej, a prezbiterium przyozdobiono dwoma tradycyjnymi witraїami. Caіo¶ci dopeіniіy dwa konfesjonaіy i іawki, a plac ko¶cielny zostaі ogrodzony artystycznie wykonanym parkanem. W ostatnim roku w ko¶ciele – z uwagi na bezpieczeсstwo – wymieniono sze¶ж duїych okien.
W obecnym czasie w Satanowie proboszczem jest paulin o. Bartіomiej Goіub, pochodz±cy z tamtych terenуw. O. Bartіomiej niedawno obchodziі jubileusz 10-lecia ¶wiкceс kapіaсskich. Obecnie paulini na Ukrainie peіni± posіugк duszpastersk± w piкciu parafiach, m.in. w Kamieсcu Podolskim. Wspуlnota pauliсska na Ukrainie powiкksza siк z roku na rok. Cieszymy siк juї sze¶cioma kapіanami urodzonymi na tych terenach, a w bieї±cym roku zostali wy¶wiкceni kolejni diakoni.
Parafianom o niedzielnej Eucharystii przypomina gіos dzwonu zawieszonego na jednej z wieї. Wierni, wchodz±c do ko¶cioіa po szerokich schodach, dostrzegaj± na froncie ¶wi±tyni po lewej stronie obraz z widokiem swojego przed laty zburzonego ko¶cioіa pw. Trуjcy Przenaj¶wiкtszej, po prawej stronie natomiast – wmurowane w ¶cianк podobizny s. Jany i ks. Jana Јadygi.
Bardzo nam dzi¶ potrzeba Waіуw Trajana, ktуrymi w obecnej sytuacji mog± byж tylko nasze serca, wzorowane na їyciu s. Jany Brudziсskiej i ks. Jana Јadygi...
Немає коментарів:
Дописати коментар